İlkbaharın son dönemini yaşadığımız şu günler ile birlikte çiftçilerimiz de yoğun bir sezona hazırlanmaya başladılar. Bizler bu aydan itibaren her ay bazı tarım ürünleri için dönemsel hava durumu değişiklikleri ile ilgili çiftçilerimizi bilgilendirmek istedik. Haziran ayı ile birlikte çiftçilerimizi nasıl bir iklim koşulu ve ürün verimi bekliyor? Haziran ayı hava durumu verileri tarımsal üretimi nasıl etkileyecek?
Badem ağacının sert kabuklu meyvesidir. Körpe iken çağla diye isimlendirilir. Yeşilken kabuğu ince, tüylü ve meşin gibidir. Şekli yassı, oval ve ucu sivricedir. Olgunlaştığı zaman kabuğu kalınlaşarak sertleşir. Sert kabuğun içinde, sarımtırak tohum kabuğuyla kaplı bir tohum bulunur. Yenen kısmı bu tohumdur. Bademin acı ve tatlı olanları vardır. Tatlı bademin, taze iken tadı çok hoştur. Bademin bilemişinde yağ, azotlu ve şekerli maddelerle reçineler bulunur.
Tatlı bademler, kabuklarının sertliğine göre, taş bademi, diş bademi, kağıt bademi ve sert badem olmak üzere dört çeşittir. Sert bademler in kabuğu çok sert ve tohumu çok küçük olduğu için piyasada fazla tutulmazlar. Taş bademinin de kabuğu sert olmakla beraber kolay kırılır ve içi iridir. Ticarette beğenilen ve aranılan badem çeşidi budur. Diş bademinin kabuğu oldukça incedir ve dişle kırılabildiği için bu ad verilmiştir. Kağıt bademin in kabuğu ise çok daha incedir. Ve parmaklar arasında kırılabilir.
Geçtiğimiz ay sıcaklıklar genellikle mevsim normallerinde hatta bazı yerlerde mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği için bu yıl badem üretiminde yüksek verim beklenmektedir. Ancak verimin daha iyi alabilmesi için içerisinde bulunduğumuz haziran ayında yağışların bir miktar az olması gerekmektedir.
Badem, şekercilik ve pastacılıkta kullanılır. Eskiden kozmetikte de kullanılırdı. Acı bademde tatlı bademde bulunan maddelere ilaveten uçucu ve acı bir yağla birlikte bir miktar siyan hidrikasit (zehirli) de bulunmaktadır. Badem yağı imalinde kullanılır. Badem ağacı, gülgiller (rosales) takımının güller (rosaceae) familyasına mensup 6-8 m. boyunda çok yıllık bir ağaçtır. Latince adı Prunus comminus'dir. Meyvesine badem denir.
Badem ağacının ana vatanı Anadolu ve bütün Akdeniz kıyılarıdır. Erken çiçek açar, çiçekleri pembe-beyazdır. Badem çiçekleri er-dişidir, kendisini tozlar ve döller. (anto-gami). Aynı zamanda ilk baharın habercisi bu bitkidir. Hava durumu iyi gitmesi halinde Anadolu'da mart ayından itibaren badem ağaçları çiçek açmaya başlarlar.
Tarım; (yetiştirilmesi) Badem ağacı kendine veya eriğe aşılanarak yahut da tohumu ile üretilir. Son derece serttir, fakat kolay yarılabildiği için her yerde kullanılabilir. Türkiye'de hemen her bölgede badem yetiştirilmekle beraber daha çok Van Gölü çevresi ve İç Anadolu Bölgesi'nde yayılmıştır. 1979 yılı itibariyle Türkiye'deki badem ağacı sayısı 4 milyon 750 bin, badem üretimi ise 26.500 tondur.
BAĞ, asma fidanlarından tesis edilmiş bahçe ve arazilere denir. Bağlar genellikle güneye ve güneydoğuya bakarlar. Bağcılıkta üzümlerin başta şeker olmak üzere kuru madde oranlarının yüksek olması ve olgunlaşmalarının kısa sürede gerçekleşmesi için yönün büyük önemi vardır.
Tarımda asma yetiştirme sanatına bağcılık denir. Asma bitkisi düz araziden daha fazla yamaçları sever. Asma, tuzlu veya çok ağır nemli topraklar hariç, her çeşit toprakta yetişir. Bunun yanında kireçli, kumlu ve killi - kumlu topraklar bağcılığa daha elverişlidir. Kültürü (tarımı) yapılan asmalar için anacın, toprağın cinsine göre seçilmesi gereklidir. Asma çubukları fidanlıklarda köklendirildikten sonra önceden açılmış çukurlara dikilir. Bağlar tesis edildikten itibaren 4. ve 5. yıllarda ürün vermeğe başlarlar. En yüksek verim ise 7. yıldan sonra alınabilir.
Asma tohum, çelik, daldırma ve aşıyla çoğaltılır. En fazla uygulananı aşı ile yetiştirmedir. Asma anacı, ya Amerikan asma çubuğu veya melez olmalıdır. Aksi halde floksera denilen zararlı böcek, asma köklerine büyük ölçüde zarar verir. Amerikan veya melez anaçlar flokseraya dayanıklıdır. Seçilen anaç istenilen üzüm çeşidi çubuğuyla aşılanır ve iyice sarılır. Aşılanan anaç fidanlıkta belli bir süre geliştikten sonra sökülerek bağa dikilir.
Türkiye'de 850 bin hektar bağ alanı bulunmaktadır. En geniş bağlar Ege ve Marmara bölgeleriyle Güney ve İç Anadolu bölgelerine yayılmıştır. Doğu Anadolu bölgesinin bazı yerlerinde de bağlık sahalar bulunmaktadır.
Bu yıl genellikle kurak bir hava durumu etkili olduğu için bağcılıkta düşük bir verim beklemekteyiz. Her ne kadar Mayıs ayında birçok yöremizde yüksek seviyede yağış görülse de mayıs yağışının özellikle üzüm yetiştiriciliğinde olumsuz etkileri gözlenebilir.
Bahçe, genellikle etrafı çit veya duvarla çevrili, içerisinde çiçek, sebze ve meyve olmak üzere her çeşit bahçe bitkilerinin yetiştirildiği yer. Bahçe tarımı seraların aksine hava durumu yönü ile çiftçilerimiz için daha risklidir.
Tarihin ilk zamanlarından beri insanlar, fırsat buldukça gerek sebze ve meyve ihtiyaçlarım karşılamak, gerekse hoş vakit geçirmek ve dinlenmek için çok güzel bahçeler kurmuşlardır. Bahçe kurma ve düzenlemede uygun plan ve projelere ihtiyaç vardır. Bahçenin evden görünen ve hemen evin önünde olan kısmının çiçeklik ve çayırlık olması gereklidir. Bahçe tanziminde arazi yapısı dikkate alınmalıdır. Geniş bahçelerde çeşme, havuz ve dinlenme yerleri bulunmalıdır.
Tarımda bahçecilik, her çeşit bahçe tanzimi ve bahçe bitkilerinin yetiştirilmesi işidir. Bahçecilik denilince başta sebzecilik, meyvecilik ve fidancılık olmak üzere; çiçek, ağaç, sebze yetiştirilen etrafı çevrilmiş, kendine has toprağa (bahçe toprağı), sahip arazi parçalarında yapılan tarım faaliyetleri anlaşılmaktadır. Bahçeciliğin birçok kolları vardır.
Bahçecilikten beklenen neticelerin alınabilmesi için toprağın cinsi ve işlenmesi önemlidir. En uygun bahçe tanzim mevsimi erken ilkbahar, şubat ve mart aylarıdır. Türkiye'nin çok değişik bölgelerinde iklim ve toprak şartlarına bağlı olarak geniş sebze ve meyve bahçeleri vardır. 1979 yılı itibariyle sebze bahçelerinin kapladığı saha 876 bin hektar, bu alanda üretilen toplam sebze miktarı 12 milyon 576 bin tondur. Bahçecilik mesleğini sanat edinen, özellikle bahçe bitkilerinin yetiştirilmesi ve bakımı ile uğraşan kişilere bahçıvan denir.
Geride bıraktığımız mayıs ayı bol yağışlı geçti. Ancak yağışların haziran ayı boyunca devam etmesi özellikle kiraz ve şeftali yetiştiriciliğinde olumsuz etkilere neden olabilir. Her ne kadar çiftçilerimiz yağışlı hava durumu etkilerine karşı meyvelerin aşırı sulu olmaması için kimyasal ilaçlar kullansa da bu durum hem sağlık hem de meyvelerin lezzetlerinde olumsuz etkiler yaratacaktır.
Meteorolojik veriler haziran ayının ortalarına kadar yer yer hafif düzeyde yağışların görülebileceğini işaret etse de güvenilirlik açısından daha uzun vadeli hava durumu tahminlerinde bulunmanın doğru olmayacağına inanıyoruz.
15 İl İçin Sarı Kodlu Yağış UyarısıMeteoroloji Genel Müdürlüğü tarafınndan yapılan açıklamaya göre bu gece saatlerinden itibaren sağanak ve şiddetli yağış birçok ilimizi etkisi altına alacak. Şiddetli yağışlardan 15 ilimizin etkilenmesi bekleniyor.
Meteorolojiden Sarı Kodlu Uyarı
Soğuk Hava Dalgası Geliyor
Sıcaklıklar Düşüyor Yağış Geliyor
Şiddetli Yağış Uyarısı